jakiś taki
  • dzień później, trzy dni wcześniej

    12.07.2021
    12.07.2021

    Czy określenia czasu typu dwa dni później, trzy dni wcześniej, dzień później mogą oznaczać liczbę dni do wydarzenia, gdzie dzień traktuję jako czas kiedy jest jasno nie jako dobę, czyli odliczenie liczby dni? Nie wskazanie okresu czasu w postaci dób, tylko liczbą dni(kiedy trwał dzień). Czy jest możliwe takie odczytanie tego w takim kontekście? Tak na marginesie jeśli ktoś chciałby mówić o dobach to nazywał by dzień dobą.

  • Europa Środkowo-Zachodnia (sic!)
    9.09.2002
    9.09.2002
    1) Jak należy pisać: Europa Środkowozachodnia? Europa środkowo-zachodnia? Europa Środkowo-Zachodnia?
    2) Co robić, jeżeli w przypisach lub bibliografii pracy naukowej podany jest tytuł jakiegoś dzieła zawierający błąd ortograficzny (np. właśnie taki, jak wyżej)? Często przy tym bywa tak, że nie jest nam znana rzeczywista, użyta przez autora dzieła pisownia, lecz jedynie ta, której użyła osoba przytaczająca; nie jest wtedy wiadome (a często trudne do sprawdzenia), KTO zrobił błąd i jak NAPRAWDĘ jest napisany ten tytuł, a co za tym idzie – w jakiej formie powinien on zostać wydrukowany np. w bibliografii.
    Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
  • Fan a hejter
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    antonimy to wyrazy przeciwstawne takie jak dobro – zło czy jasno – ciemno. Czy zatem antonimem wyrażenia fan jest idol, skoro nie widać tu przeciwstawienia jak w dobro – zło, czy może raczej antonimem prędzej byłby hejter (przyjmując w uproszczeniu że: fan – ‘ktoś, kto kocha X-a’, hejter – ‘ktoś, kto nienawidzi X-a’)?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • feed
    28.12.2007
    28.12.2007
    Chciałem zapytać o polski odpowiednik angielskiego feed. Najczęściej niewłaściwie tłumaczy się je jako kanały wiadomości lub RSS (a to nie to samo co news channels; feeds to także inne formaty niż Atom). Subskrybuje się je?
  • Fińskie imię i nazwisko Osku Palermaaa
    26.06.2019
    26.06.2019
    Jest oczywiste, że nazwiska męskie zakończone literą a podlegają prostej deklinacji. Bałdyga, Bałdygi, Bałdygą itd. Obce nazwiska takie jak Nakamura, Sinatra podobnie. Co się jednak dzieje wtedy, gdy w grę wchodzi taki fiński dziwoląg, jak Osku Palermaa? Dla ciekawych dodam, że to jeden z czołowych na świecie zawodników uprawiających bowling (grę pokrewną kręglom). Czy podwójne a spowoduje nieodmienność?

    Proszę o komentarz.
    Z poważaniem
    Jarosław Baranowski
  • formy potencjalne
    29.10.2002
    29.10.2002
    Przy tworzeniu Oficjalnego Słownika Polskiego Scrabblisty przyjęto, że od każdego czasownika można utworzyć rzeczownik. W dodatku do każdego z nich można dodać partykułę nie- i powstały w ten sposób wyraz jest w pełni odmienny. OSPS roi się więc od nietarć, nieścięć i nierozpyleń. Czy słowa takie, mimo że praktycznie nieużywane, można uznać za poprawne?
  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • Gazeta pisze…
    18.07.2003
    18.07.2003
    Szanowni Państwo!
    Przez wiele lat uczono mnie, że nie można mówić „Gazeta pisze” itp. Teraz dowiedziałam się, że podobno taka forma została dopuszczona przez Radę Języka Polskiego i uznana za poprawną. Podobno jest to uwzględnione w jakimś słowniku. Kupiłam Wielki słownik ortograficzny – nie znalazłam. Czy faktycznie jest to już poprawna forma (o zgrozo!) i gdzie znajdę ten zapis?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Go czy je?
    16.03.2020
    16.03.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmym pytaniem, czy w następującym zdaniu: Czy jest takie słowo w języku polskim i jak go stosować? prawidłowo został użyty zaimek go?
    Czy powyższe zdanie nie powinno brzmieć Czy jest takie słowo w języku polskim i jak je stosować?
    Podobnie, jeżeli np. nauczyciel informuje uczniów, że wykonają wspólnie jakieś zadanie, powinien on powiedzieć zrobimy go czy zrobimy je?
    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Łączę wyrazy szacunku
    NW
  • Hardy, czyli kiedy nowe znaczenie staje się poprawne

    18.01.2023
    18.01.2023

    Dzień dobry.

    Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.

    Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego